İsrail’de yapılan arkeolojik kazılarda, Kudüs yakınlarındaki bir Bizans manastırında zincirlerle sarılmış bir kadın iskeleti bulundu. Bu keşif, Bizans dönemindeki çilecilik (asketizm) uygulamalarına ışık tutuyor.
Tarihî Keşif: Zincirlenmiş Kadın İskeleti
İsrail Eski Eserler Kurumu’nun denetiminde, Kudüs yakınlarındaki Khirbat el-Masani adlı Bizans manastırında gerçekleştirilen kazılar sırasında, zincirlenmiş bir bireyin iskeleti keşfedildi. İlk incelemelerde iskeletin bir erkeğe ait olduğu düşünülse de, yapılan detaylı analizler sonucunda bireyin kadın olduğu anlaşıldı.
Bu keşif, Bizans dönemindeki çilecilik anlayışı ve kadınların manastır hayatındaki yerini anlamak açısından büyük önem taşıyor. MS 380 yılında Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu’nun ana dini haline gelmesiyle birlikte, bazı keşişler dünyevi zevklerden tamamen uzaklaşarak bedensel sınırlandırmalara yönelmeye başlamıştı. Bu çilecilik uygulamaları arasında zincir takmak, ruhsal arınmayı sağlamak amacıyla kullanılan yöntemlerden biriydi.
Kadın Asketler ve Çilecilik Uygulamaları
Tarihsel kayıtlar, kadın keşişlerin genellikle dua, oruç ve meditasyon gibi daha hafif çilecilik yöntemleri uyguladığını gösterse de, zincir kullanımı gibi aşırı fiziksel sınırlandırmaların nadir görüldüğü biliniyor. Ancak bu keşif, bazı kadınların da erkekler gibi bedensel sınırlandırmalara başvurduklarını ortaya koyuyor.
Mezarda bulunan zincirlerin, kadının ölümünden sonra çıkarılmaması, onun ruhani bağlılığını onurlandırmak amacıyla kasıtlı olarak yapılmış olabilir. Araştırmacılar, bu kadının çileci yaşam tarzının bir parçası olarak ölümünden sonra da zincirleriyle gömüldüğünü düşünüyor.
Biyolojik Cinsiyet ve Sosyal Kimlik Üzerine Araştırmalar
Arkeologlar, bireyin cinsiyetini belirlemek için diş minesindeki peptitleri analiz etti. Bu analizler sonucunda, X kromozomu ile ilişkili AMELX geninin varlığı tespit edilirken, Y kromozomu ile ilişkili AMELY geni bulunamadı. Bu bulgu, bireyin biyolojik olarak kadın olduğunu kesinleştirdi.
Araştırmacılar, bu sonuçların yalnızca biyolojik cinsiyeti belirlediğini ve bireyin toplumsal cinsiyet kimliği hakkında kesin bir bilgi vermediğini vurguluyor.
Tarihsel Önemi ve Arkeolojik Çıkarımlar
Bu keşif, Bizans döneminde kadın keşişlerin uygulamaları hakkında önemli veriler sunuyor. Daha önce sadece erkeklerde görülen zincirle çilecilik uygulamasının kadınlar arasında da var olduğu anlaşılmış oldu. Kudüs yakınlarında bulunan zincirlenmiş kadın iskeleti, Bizans dönemindeki ruhani pratikleri anlamak adına bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı.
